Yedeklemek Ne Demek? - Yedek: Bilgisayarınızda, sizin ya da sistemin oluşturduğu dosyaların, yazılımlarda ya da donanım parçalarında oluşabilecek hatalar, hatta yangın, vb. tehlikelere karşı önlem olarak oluşturulmuş kopyalarıdır. - Yedek Oluşturmak/Almak: İşletim sisteminden ya da özel yedekleme programlarından faydalanarak, elinizdeki dosyaları bazen sıkıştırarak, başka konuma kopyalama işlemidir. - Yedek Konumu: Yedeğin kaydedildiği sabit disk bölümü, CD, DVD, vb. alandır. - Disk/Sürücü: Örneğin C:\ olarak nitelendirilen, dosyalarınızın yer aldığı sürücüdür. Bilgisayara taktığınız başka bir disk, CD, vb. de başka bir harfle nitelendirilir ve bu sürücülere de yedek alınabilir. - Geri Almak/Onarmak: Olumsuz bir gelişme sonucu kaybettiğiniz, ihtiyacınız olan dosyaları ya da tüm sistemi, yedekten çıkarıp eski konumuna yerleştirmektir.

Öte yandan tüm diski yedeklemek daha çok alan ister ve daha uzun sürer. Eğer sürekli bilgisayarınızda yeni çalışmalar yapıyor, her gün yedeklenecek verilerinizin sayısı hızla artıyorsa ve bu nedenle kısa aralıklarla yedek alacaksanız, her seferinde tüm diski yedeklemek can sıkıcı olabilir.

Ender yedek alanlar ise tüm sistemi yedeklemeyi tercih edebilir. Yine de herkes, en azından bir kez tüm sistemi yedekleyerek kendini sistem çökmelerinden koruyabilir. Ondan sonra da sık sık, ayrı noktalara çalıştıklarının küçük yedeklerini alabilirler.

Ama tüm diski yedeklemek istemeyenler, ilk sefer daha çok zorlanabilir. Zira nelerin yedekleneceğine karar vermek gerekir ve birçok sefer, bazı dosyaların yedeklenmesi unutulabilir.

Bu yüzden, yedek almadan önce oturup bir süre düşünmeniz, bilgisayarı dikkatlice, sıkılmadan taramanız gerekir. Hatta en iyisi, ilk planlamadan bir süre sonra, tekrar liste çıkarmak, daha önce aklınıza gelmeyen şeyler olup olmadığını görmektir.

E-posta Hesapları: Web tabanlı bedava bir e-posta adresi yerine, Internet servis sağlayıcıdan alınan ve Outlook gibi programlarla ulaşılan POP3 mail hesaplarının ayarlarını, Internet bağlantı paketi ya da bir tanıdığınız yapmış olabilir. Eğer bu hesabın şifresini çoktan unutmuşsanız ve Outlook gizli olarak kaydettiği için kullanabiliyorsanız mutlaka hesabınızı yedekleyin. Bunun için Outlook Express'de Araçlar menüsünden Hesaplar'ı seçin. "Posta" sayfasında, kullandığınız e-posta hesabını seçip sağdan "Ver" düğmesine basın ve bir konum belirtin. İlerde, aynı pencereden al deyip, kaydettiğiniz yeri göstererek hesabınıza ulaşabilirsiniz.

E-postalar: Outlook, vb. programlarla e-posta hesaplarına ulaşanlar, genelde bu tip programların içinde yer alan postaları yedeklemeyi unuturlar. Faydalı olacağını düşündüğünüz mesajları tek tek taşıyarak yedekleyebilirsiniz. Adres Defteri: Yine bu tip programları kullananlar, mesajlaştıkları kişilerin yer aldığı adres defterindekileri unuturlar. Programlar listesinde Donatılar'dan Adres Defteri'ni çalıştırıp, burada Dosya menüsünden Ver diyerek elle adres defterinizdekilerin listesini bir yere saklayabilirsiniz.

Sık Kullanılanlar: Oldukça faydalandığınız siteleri, web tarayıcınızın listesine kaydedersiniz ki ilerde bu sayfalara kolayca ulaşabilesiniz. Bu sitelerin listesini almamak, adresini bilmediğiniz sitelere ulaşmanızı imkansız kılabilir. Internet Explorer'ın Dosya menüsünde "Al ve Ver" seçeneği yer alır. Buraya tıklayıp ileri deyin, "Sık Kullanılanları Ver" seçeneğini seçin ve bir hedef belirleyip listenizi kaydedin. İlerde aynı menüden "Sık Kullanılanları Al" diyeceksiniz.

Oyun/Eğlence Programı Kayıtları: Kaldığınız yeri kaydettiğiniz oyunları ve eğlence programlarını ilerde tekrar kurduğunuzda en baştan başlamak zorunda kalabilirsiniz. Bunu engellemek için, ya programın kurulduğu yerde, ya da yeni oyunların da kullandığı Belgelerim klasöründe "Save" vb. isimli klasörleri arayın ve başka bir yere kopyasını alın.

Windows 98
Windows 98, içinde Veritas Corporation tarafından geliştirilmiş The Microsoft Backup aracı ile gelir. Diğer disk, disket, teyp, zip, Jazz ve CD sürücülere yedek alabilirsiniz. Ama Win 98 ya da ME'de, kendiliğinden kurulmuş olmayabilir.

Eğer Programlar listesinde, Donatılar altında Sistem araçlarında yer almıyorsa, Windows CD'sini takıp, Denetim Masası'nda Program Ekle Kaldır bölümüne gelmeli, buradan Windows bileşenleri sayfasına geçmelisiniz. Seçenekler arasında Backup/ Yedekleme Aracını bulup kurun.

Program basittir, karşılama ekranından sonra yedekleme, geri alma sihirbazları ve acil durum disk kurtarma seçenekleri sunar. Win 98'deki yedekleme programı dosyalarınızı sıkıştırarak yedekleyebilir.

Windows Me
Windows Me ile beraber, Sistem Geri Yükleme programı da işletim sistemine eklenmiştir. Bu yazıda, programdan nasıl yararlanacağınız ayrıntılı olarak anlatacağız. Geri Yükleme, tüm dosyaları yedeklemektense sisteminizdeki bir enstantaneyi yakalar ve nelerin değiştiğini kaydeder. Ama o noktadan sonra sildiğiniz dosyalar geri gelmez, sadece işletim sistemini eski haline getirirsiniz.
Dosyaları güvenle yedeklemek için, 98'den 'Millenium Edition'a da alınan Backup aracından faydalanabilirsiniz.

Windows XP
Son Windows sürümü ile, hem Sistem Geri Yükleme gelişmiş olarak gelir, hem de yine Programlar > Donatılar > Sistem Araçları içinde "Yedek" adlı yardımcı yazılım bulunur. Şimdi bu iki programdan nasıl faydalanabileceğimizi görelim.